İÜ Yenikapı Batıkları Projesi kapsamındaki bazı batıkların deneysel arkeoloji çalışmaları kapsamında rekonstrüksiyonlarının yapılması planlanmaktadır. Orijinal malzeme ve dönemin yapım tekniği kullanılarak imal edilecek batıklardan ilki Yenikapı 12 olacaktır. Yenikapı 12, MS 9. yüzyılda denizlerde seyir eden, tek direkli ve Latin yelkenli küçük bir ticaret teknesidir. Yaklaşık boyutları 9,60 m uzunluğunda ve 2,60 m genişliğinde olan Yenikapı 12 teknesi, ambarında ortalama 180 adet şarap dolu amfora taşımaktadır.
Projenin birinci basamağını Yenikapı 12’nin yapım tekniği ve rekonstrüksiyonu üzerine yapılan doktora tezi oluşturur. Yenikapı 12 batığının nasıl tasarlandığının, nasıl inşa edildiğinin, yapım tekniğinin Akdeniz gemi inşa yöntemleri arasındaki yerinin araştırılması ile tekne kalıntısının müzede yeniden kurulma ve rekonstrüksiyon yapımı süreçlerinde kullanılmak üzere restitüsyon önerisi oluşturulması bu tezin esas araştırma konusunu oluşturmuştur. Üç yıl süren değerlendirmeler sonucunda Yenikapı 12’nin boyutları, kaybolmuş kısımlarının biçimi ve tasarım ilkeleri belirlenmiştir. Bu verilere göre teknenin restitüsyon çizimleri yapılmıştır. Daha sonra bu çizimler etlendirilerek teknenin deniz üzerinde ve liman içindeki durumunu gösteren illüstrasyon ve animasyonları hazırlanmıştır.
Projenin ikinci basamağı Yenikapı 12 teknesinin bir rekonstrüksiyonunun yapılmasıdır. Burada hedeflenen amaç, elde edilen teorik bilgiler ışığında, MS 9. yüzyıla ait bir Orta Çağ teknesinin o zamanki şartlarıyla inşa edilerek teknenin yapımı ve o sırada yaşananlar hakkında daha fazla bilgiye ulaşmaktır. İnşasında kaç usta çalışmış, malzemenin temini, gövde ahşaplarının birbirine hizalanması, bunların monte edilmesi gibi aşamalar ne kadar sürmüş; usta geleneksel yapım tarzında ne gibi zorluklar yaşamış, iki farklı yapım yöntemini nasıl bir araya getirmiş ve bunun gibi pek çok merak edilen hatta akla gelmeyen soruya cevap aramaktır. Deneysel arkeoloji konusuna giren bu çalışmada, Yenikapı 12, yapımında kullanılan aletlerle, ustasının ağacı işlemesinden başlayarak, tekneyi oluştururken izlediği kurulum sırası ve inşa yöntemine sadık kalarak tekrardan inşa edilecektir.
Proje 2014 yılı ortalarında başlayarak geminin 2015 yılında denize indirilmesi hedeflenmektedir. İnşa sürecine paralel olarak çeşitli etkinlikler ve konunun uzmanı kişilerin verecekleri konferansların düzenlenmesi hedeflenmektedir.
Rekonstrüksiyon tamamlandıktan sonra denize indirilecek ve Yenikapı 12, müze ziyaretçilerine bir Orta Çağ teknesinde muhteşem bir seyir tecrübesi yaşatarak, denizlerdeki yarım kalan hayatına farklı bir amaçla devam edecek…